2024 – 2025 Eğitim –
Öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Türkiye Yüzyılına uygun
olarak milli ve manevi değerler göz önünde bulundurularak yürürlüğe konulan
Türkiye Maarif Eğitim Modelinde bulunan Programlar Arası Bileşenlerden bazı
kavramların tanımlamasını yapmaya gayret sarf ettik. Sözün sonu alemlerin
Rabbine şükürler etmektir.
2. TEMA: ATATÜRK’Ü TANIMAK
Ortaokul Türkçe Dersi
(5.Sınıf)
Atatürk'ü tanımak teması
aracılığıyla akıcı okuma unsurlarını yönetebilme, metnin içeriğine yönelik
tahminde bulunabilme, konuşma ve yazma süreçlerini yönetebilme gibi öğrenme
çıktıları ile özgürlük, sorumluluk, vatanseverlik gibi değerlerin öğrencilere
aktarılması amaçlanmaktadır. Ayrıca öğrencilerde kendine güvenme (öz güven),
bağımsızlık, özgün düşünme gibi eğilimlerin; iletişim, iş birliği, sosyal
farkındalık gibi sosyal-duygusal öğrenme becerilerinin ve bilgi okuryazarlığı,
görsel okuryazarlık, kültür okuryazarlığı gibi becerilerin de geliştirilmesi
hedeflenmektedir. Dersin anlama alan becerileri olan dinleme/izleme ve okuma
becerileriyle anlatma becerileri olan konuşma ve yazma becerileri birbiriyle
ilişkilendirilmiştir.
PROGRAMLAR ARASI BİLEŞENLER:
SDB1.1. Kendini Tanıma
(Öz Farkındalık Becerisi),
SDB1.2. Kendini
Düzenleme (Öz Düzenleme Becerisi),
SDB1.3. Kendini Uyarlama (Öz Yansıtma
Becerisi),
SDB2.1. İletişim,
SDB2.2. İş Birliği,
SDB2.3. Sosyal
Farkındalık,
SDB3.2. Esneklik
Kendini Tanımak ve Öz
Farkındalık
Merhaba sevgili
öğrenciler,
Bugün sizlerle önemli
bir konu hakkında konuşacağız: kendini tanımak ve öz farkındalık. Peki, kendini
tanımak ne demek? Kendimizi tanımak, neyi sevdiğimizi, neyi sevmediğimizi,
güçlü ve zayıf yönlerimizi fark etmektir. Bu, bizi biz yapan özelliklerimizi
anlamamıza yardımcı olur.
Kendimizi tanımak için
önce şu soruları sorabiliriz:
Neler yapmaktan
hoşlanıyorum?
Neleri öğrenmekte
zorlanıyorum ama yine de başarmak istiyorum?
Hangi konularda kendime
güveniyorum?
Hangi durumlarda daha
çok desteğe ihtiyaç duyuyorum?
Örneğin, bazılarınız
matematikte çok iyi olabilir, bazılarınız ise resim yapmaktan hoşlanabilir. Bu
farklılıklar bizim özel olduğumuzu gösterir. Kendimizi tanıdıkça, hayatımızda
daha doğru kararlar verir ve hayallerimize ulaşmak için adımlar atarız.
Öz Farkındalık Neden
Önemlidir?
Öz farkındalık,
duygularımızı ve davranışlarımızı daha iyi anlamamızı sağlar. Örneğin, bir
sınavda heyecanlandığınızda bunu fark etmek, sakinleşmek için bir şeyler
yapmanıza yardımcı olabilir. Ya da bir arkadaşınıza yanlışlıkla kırıcı
davrandığınızda özür dileme cesaretini göstermenizi sağlar.
Kendini tanımak ve öz
farkındalık geliştirmek için şunları yapabilirsiniz:
1. Duygularınızı
Anlamaya Çalışın: Kendinizi mutlu, üzgün veya kızgın hissettiğinizde bunun
nedenlerini düşünün.
2. Hedefler Belirleyin:
Hangi alanlarda daha iyi olmak istediğinizi düşünün ve küçük adımlarla
başlayın.
3. Olumlu Olun:
Başarılarınıza odaklanın ve kendinize karşı nazik olun.
4. Geri Bildirim Alın:
Ailenize ve öğretmenlerinize size dair görüşlerini sorun.
Unutmayın, her biriniz
eşsiz ve değerlisiniz. Kendinizi tanıdıkça, potansiyelinizi keşfedecek ve güçlü
yanlarınızı daha iyi kullanabileceksiniz. Bu, hem okulda hem de hayatınızın
diğer alanlarında size yardımcı olacaktır.
Kendinize inanmayı
unutmayın!
Sevgiyle kalın.
KENDİNİ DÜZENLEME
BECERİSİ:
Kendini Düzenleme:
Başarının Anahtarı
5. sınıfta olmak, artık
daha fazla sorumluluk almak ve bağımsız öğrenme becerilerini geliştirmek
anlamına gelir. Bu süreçte "kendini düzenleme" becerisi, öğrencilerin
okul hayatında ve günlük yaşamda daha başarılı olmalarına yardımcı olur.
Kendini Düzenleme Nedir?
Kendini düzenleme, bir
hedef belirlemek, bu hedefe ulaşmak için plan yapmak ve planı uygularken
gerekli değişiklikleri yapabilme becerisidir. Aynı zamanda duyguları kontrol
etme, dikkatini toplama ve zamanı etkili bir şekilde kullanmayı da içerir.
Neden Önemlidir?
Başarıya Giden Yol:
Kendini düzenleme becerisi güçlü olan öğrenciler, ders çalışmayı planlayabilir,
dikkatlerini dağıtan unsurları engelleyebilir ve çalışmalarını zamanında
tamamlayabilir.
Özgüven Gelişimi: Kendi
davranışlarını kontrol edebilen öğrenciler, başarılarını artırarak
özgüvenlerini geliştirirler.
Stresle Başa Çıkma: Bu
beceri, öğrencilerin stresli durumlarla başa çıkmalarına ve
duygularını daha iyi
yönetmelerine yardımcı olur.
Kendini Düzenleme
Becerilerini Geliştirmek İçin İpuçları
1. Hedef Belirleme:
Günlük veya haftalık hedefler belirleyin. Örneğin, “Bu hafta matematik
ödevlerimi her gün bir saat çalışacağım.”
2. Planlama:
Hedeflerinize ulaşmak için bir program hazırlayın. Bu, hangi saatte hangi dersi
çalışacağınızı veya hangi görevi yapacağınızı bilmenizi sağlar.
3. Zaman Yönetimi:
Çalışma sırasında mola vermeyi unutmayın. Örneğin, 30 dakika ders çalıştıktan
sonra 5-10 dakika dinlenmek verimliliği artırır.
4. Dikkat Dağıtıcıları
Ortadan Kaldırın: Telefon veya televizyon gibi dikkat dağıtıcıları çalışırken
bir kenara koyun.
5. Duygusal Kontrol: Bir
işi yaparken zorlandığınızda pes etmek yerine, “Bu zor ama başarabilirim!” gibi
olumlu düşüncelerle motive olun.
Öğretmen ve Ailelere
Öneriler
Destekleyici Olun:
Öğrencilere hedef belirlemelerinde ve program yapmalarında rehberlik edin.
Model Olun: Kendiniz de
günlük yaşamda planlama ve öz düzenleme
becerilerini uygulayarak öğrencilere örnek olun. Geri Bildirim Verin:
Öğrencilerin ilerlemelerini değerlendirin ve gerektiğinde yapıcı önerilerde
bulunun. Kendini düzenleme becerisi,
küçük adımlarla geliştirilebilir. 5. sınıf öğrencileri bu beceriyi kazanarak
hem akademik başarılarını artırabilir hem de gelecekte karşılaşacakları
zorluklara daha hazırlıklı olabilirler.
İLETİŞİM...
İletişim: Anlamak ve
Anlaşılmak Sanatı Maarif Eğitim Modeli,
öğrencinin akademik başarısının yanında sosyal ve duygusal gelişimini de
önemseyen bir anlayış sunar. Bu modelde iletişim
becerileri, öğrencilerin kendilerini ifade edebilmeleri, başkalarını anlamaları
ve sağlıklı ilişkiler kurmaları için temel bir beceri olarak kabul edilir.
İletişim Nedir?
İletişim, düşünce, duygu
ve bilgilerin sözlü ya da sözsüz yollarla paylaşılmasıdır. Ancak sadece
konuşmak yeterli değildir; etkili bir iletişim için dinlemek, anlamak ve
karşılıklı saygı da gereklidir. Maarif Eğitim Modeli, öğrencilerin bu beceriyi
geliştirmelerine rehberlik eder.
İletişimin Önemi
Bağ Kurma: İyi bir
iletişim, öğrencilerin hem arkadaşlarıyla hem de öğretmenleriyle güçlü bağlar
kurmalarını sağlar.
Sorun Çözme: Doğru
iletişim kurabilen
öğrenciler,
anlaşmazlıkları daha kolay çözer ve barışçıl yaklaşımlar benimser.
Özgüven: Kendini doğru
bir şekilde ifade edebilen bir öğrenci, kendine olan güvenini artırır.
Empati Gelişimi:
Başkalarını dinlemeyi öğrenen öğrenciler, empati kurma yeteneklerini geliştirir
ve sosyal uyumları artar.
Maarif Eğitim Modeline
Uygun İletişim Becerileri Maarif Eğitim Modeli,
iletişim becerilerini geliştirmek için aşağıdaki unsurlara vurgu yapar:
1. Duyguları Tanıma ve
İfade Etme:
Öğrenciler, kendi duygularını
tanımayı ve bu duyguları yapıcı bir şekilde ifade etmeyi öğrenmelidir. Örneğin,
“Arkadaşım sözümü kestiğinde kendimi üzgün hissediyorum” gibi bir ifade,
duyguları açıkça ve yapıcı bir şekilde paylaşmayı öğretir.
2. Etkin Dinleme:
İletişimin temel
taşlarından biri dinlemektir. Maarif modelinde öğrencilere, bir konuşmayı
kesmeden, dikkatlice ve anlamaya odaklanarak dinlemenin önemi öğretilir.
3. Empati Kurma:
Empati, başkasının
yerine kendini koyarak onun ne hissettiğini anlamaktır. Öğrenciler, “Eğer
benimle böyle konuşulsaydı, ne hissederdim?” gibi sorular sorarak empati kurma
becerilerini geliştirebilir.
4. Sözsüz İletişim:
Jest, mimik ve beden
dili gibi sözsüz iletişim unsurlarının doğru kullanımı, iletişimin etkili
olmasını sağlar. Öğrenciler, göz teması kurma ve olumlu beden dilini kullanma
konusunda teşvik edilmelidir.
5. Olumlu Dil Kullanımı:
Kibar ve saygılı bir dil
kullanımı, çatışmaların önlenmesine yardımcı olur. “Lütfen, teşekkür ederim,
özür dilerim” gibi ifadeler iletişimi güçlendirir.
İletişim Becerilerini
Geliştirmek İçin Öneriler
Rol Oyunları: Sınıfta
yapılan iletişim temalı rol oyunları, öğrencilerin iletişim becerilerini gerçek
hayatta uygulamalarını kolaylaştırır.
Grup Çalışmaları: Grup
etkinlikleri,
öğrencilerin
birbirlerini anlamayı ve birlikte çalışmayı öğrenmelerine yardımcı olur. Örnek Olma: Öğretmenler
ve ebeveynler, sağlıklı iletişim kurarak öğrencilere model olabilir.
Sonuç
İletişim, sadece
kelimelerden ibaret değildir; bir insanı anlamak ve anlaşılmak için gerekli
olan en temel beceridir. Maarif Eğitim Modeli, bu beceriyi kazandırarak
öğrencilerin hem akademik hem de sosyal hayatta başarılı olmalarına destek
olur. Doğru iletişim kurabilen bir birey, sadece kendi hayatını değil,
çevresindekilerin hayatını da güzelleştirir.
İŞ BİRLİĞİ
İşbirliği: Birlikte Daha
Güçlüyüz
Maarif Eğitim Modeli,
öğrencilerin bireysel gelişimlerini desteklerken, onların topluma katkı
sağlayan bireyler olmalarını hedefler. Bu anlayışın en önemli bileşenlerinden
biri de işbirliği becerisidir. İşbirliği, öğrencilerin bir hedefe ulaşmak için
birlikte çalışmasını ve takım ruhunu benimsemesini sağlar.
İşbirliği Nedir?
İşbirliği, bireylerin
ortak bir hedef için yardımlaşarak, paylaşarak ve birbirlerine destek olarak çalışmalarıdır.
Ancak sadece aynı görev üzerinde çalışmak işbirliği değildir. Gerçek işbirliği,
birbirini dinleme, anlamaya çalışma ve her bireyin katkısını değerli görme
becerilerini içerir.
Neden İşbirliği
Önemlidir?
Birlikte Başarma:
İşbirliği yapan öğrenciler, farklı yeteneklerini bir araya getirerek daha büyük
başarılar elde eder.
Empati ve Saygı:
Başkalarını dinleyip anlamayı öğrenirler, bu da empati ve karşılıklı saygıyı
artırır.
Sorumluluk Paylaşımı:
Herkesin sorumluluk aldığı bir ortamda, öğrenciler yardımlaşmayı ve güvenmeyi
öğrenir.
Sorun Çözme: Takım
halinde çalışmak, öğrencilerin farklı bakış açılarıyla sorunlara çözüm
bulmasını kolaylaştırır.
Maarif Eğitim Modeline
Göre İşbirliği Becerileri
Maarif Eğitim Modeli,
işbirliğini hem akademik başarıyı
artıran hem de öğrencilerin sosyal becerilerini geliştiren bir yöntem olarak
görür. Bu kapsamda işbirliği şu becerileri içerir:
1. Grup İçinde
Sorumluluk Almak:
Her öğrenci, grup
çalışmasında bir görevi üstlenir ve bunu en iyi şekilde yapmaya çalışır.
Örneğin, bir proje hazırlarken biri bilgileri toplar, biri sunumu düzenler,
diğeri ise sunum yapar.
2. Başkalarını Dinlemek
ve Anlamak:
İşbirliği sırasında her
öğrencinin fikri önemlidir. Öğrenciler, başkalarını kesmeden dinlemeyi ve
onların görüşlerini anlamayı öğrenir.
3. Yardımlaşma ve
Destek: Bir öğrenci
zorlandığında, grup üyeleri ona destek olmalıdır. Bu,
dayanışma ruhunu güçlendirir.
4. Adil Davranış: İşbirliği sürecinde
herkesin eşit söz hakkına sahip olması ve adil bir şekilde katkıda bulunması
önemlidir.
5. Hedefe Odaklanma:
Grup çalışmasında
öğrenciler, bireysel isteklerden çok ortak hedefe odaklanmayı öğrenirler. Bu,
sorumluluk bilinci kazanmalarını sağlar.
İşbirliği Becerilerini
Geliştirmek İçin Öneriler
Grup Çalışmaları: Sınıfta öğrenciler,
belirli bir hedefe ulaşmak
için gruplara
ayrılabilir. Örneğin, bir hikaye yazma etkinliğinde her öğrenci farklı bir rol
üstlenir.
Takım Oyunları:
Takım oyunları,
öğrencilerin birlikte hareket etmeyi öğrenmelerini sağlar. Bu tür oyunlar
eğlenceli bir şekilde işbirliği becerilerini güçlendirir.
Ortak Projeler:
Sınıf veya okul çapında
düzenlenen projeler, öğrencilerin birlikte plan yapma, uygulama ve
değerlendirme becerilerini geliştirebilir.
Paylaşmayı Teşvik Edin:
Öğrenciler arasında
malzeme, bilgi veya fikir paylaşımı yapılmasını teşvik edin. Bu, işbirliği
kültürünü güçlendirir.
Öğretmen ve Ailelere
Öneriler
Model Olun: Çocuklara
işbirliğini öğretmek için, yetişkinlerin de birbirleriyle uyum içinde çalışması
önemlidir.
Destekleyici Olun: Her
öğrencinin katkısının değerli olduğunu hissettirin.
Geri Bildirim Verin:
İşbirliği sürecini değerlendirerek öğrencilerin neleri iyi yaptığını ve hangi
yönlerde gelişebileceğini belirtin.
Sonuç
İşbirliği, öğrencilerin
sadece okulda değil, hayatın her alanında başarılı olmalarını sağlayan bir
beceridir. Maarif Eğitim Modeli ile öğrenciler, birlikte çalışmanın ve
birbirini desteklemenin gücünü öğrenirler. "Birlikten kuvvet doğar"
atasözünün anlamını yaşayarak öğrenen öğrenciler, daha güçlü bireyler ve daha güçlü bir toplumun
temellerini atar.
SOSYAL FARKINDALIK
Herkese merhaba! Bugün
önemli bir konu olan "Sosyal Farkındalık" hakkında konuşacağız.
Sosyal farkındalık, başkalarının duygularını, ihtiyaçlarını ve durumlarını
anlayabilme yeteneğimizdir. Yani, etrafımızdaki insanlara karşı duyarlı olma
halidir.
**Sosyal Farkındalığın
Önemi**
1. **Empati Kurma:**
Sosyal farkındalık, empati yeteneğimizi geliştirir. Empati,
başkalarının duygularını
anlamak ve onları hissetmek demektir. Örneğin, bir arkadaşımız üzgün olduğunda
onun duygularını anlamak ve destek olmak, empati kurmamıza yardımcı olur.
2. **İletişim
Becerileri:** Sosyal farkındalık, iletişim becerilerimizi geliştirir.
İnsanlarla daha etkili ve anlayışlı bir şekilde iletişim kurabiliriz. Bu da
arkadaşlık ilişkilerimizi güçlendirir ve daha sağlıklı ilişkiler kurmamıza
yardımcı olur.
3. **Toplumsal
Sorumluluk:** Sosyal farkındalık, toplumun bir parçası olduğumuzu anlamamıza
yardımcı olur. Toplumsal sorumluluk bilinciyle, çevremize ve toplumumuza
katkıda bulunabiliriz. Örneğin, çevremizi temiz tutmak, ihtiyacı olan insanlara
yardım etmek gibi.
**Sosyal Farkındalık
Geliştirmek İçin Neler Yapabiliriz?**
1. **Dinlemek:**
İnsanları dinlemek, sosyal farkındalık geliştirmenin ilk adımlarından biridir.
Arkadaşlarımızın ve ailemizin duygularını ve düşüncelerini dinlemek, onları
anlamamıza yardımcı olur.
2. **Gönüllü
Faaliyetler:** Toplumda gönüllü olarak yer almak, sosyal farkındalığı artırır.
Hayvan barınaklarına yardım etmek, yaşlı bakım evlerine ziyaretler yapmak gibi.
3. **Duyguları Tanıma:**
Kendi duygularımızı tanımak ve başkalarının duygularını anlamak için pratik
yapmak önemlidir. Bu sayede, duygusal zekamızı geliştiririz.
**Sonuç Olarak**
Sosyal farkındalık, daha
empatik, anlayışlı ve sorumlu bireyler olmamıza yardımcı olur.
Başkalarının duygularını
ve ihtiyaçlarını anlamak, toplum içinde daha iyi bir yaşam sürmemizi sağlar.
Unutmayın, sosyal farkındalık geliştirmek için her gün küçük adımlar
atabilirsiniz. Birbirimize karşı duyarlı ve anlayışlı olalım!
ESNEKLİK
Herkese merhaba! Bugün
önemli bir kavram olan "Esneklik" hakkında konuşacağız. Esneklik,
zorluklar karşısında dayanıklı olma ve değişimlere uyum sağlama yeteneğimizdir. Bu, hem zihinsel hem de
fiziksel anlamda geçerlidir.
**Esneklik Nedir?**
Esneklik,
karşılaştığımız engeller veya zor durumlarla başa çıkabilme yeteneğimizdir.
Hayatın her alanında esneklik göstermek, bizi daha güçlü ve başarılı kılar.
Örneğin, okulda zor bir ödevle karşılaştığımızda pes etmek yerine, yeni yollar
deneyerek sorunu çözmek esnekliğe örnek olabilir.
**Esnekliğin Önemi**
1. **Dayanıklılık:**
Esneklik, karşılaştığımız zorluklar karşısında dayanıklı olmamızı sağlar. Bu
sayede, problemleri daha kolay aşarız ve hedeflerimize ulaşırız.
2. **Uyum Sağlama:**
Değişen durumlara uyum sağlama yeteneğimizi geliştirir. Örneğin, yeni bir okula
veya arkadaş grubuna adapte olmak daha kolay olur.
3. **Problem Çözme:**
Esneklik, problem çözme becerilerimizi geliştirir. Farklı düşünme yolları ve
stratejiler kullanarak sorunları çözme yeteneğimizi artırır.
**Esnekliği Geliştirmek
İçin Neler Yapabiliriz?**
1. **Pozitif Düşünme:**
Pozitif düşünmek, esnek olmanın ilk adımlarından biridir. Olumsuz düşünceler
yerine, olumlu ve yapıcı düşünceler geliştirirsek, zorluklar karşısında daha
güçlü oluruz.
2. **Hedef Belirleme:**
Küçük ve ulaşılabilir hedefler belirlemek, esnekliğimizi artırır. Her başarı,
kendimize olan güvenimizi ve dayanıklılığımızı artırır.
3. **Destek Almak:**
Ailemizden, öğretmenlerimizden veya arkadaşlarımızdan destek almak, esnekliğimizi
geliştirir. Zor zamanlarda yardım istemekten çekinmemeliyiz.
4. **Yeni Deneyimler:**
Yeni deneyimlere açık olmak, esneklik kazanmamıza yardımcı olur. Farklı
aktiviteler denemek, yeni beceriler öğrenmek ve değişimlere uyum sağlamak
esnekliğimizi artırır.
**Sonuç Olarak**
Esneklik, hayatımızın
her alanında başarılı ve mutlu olmamızı sağlar. Zorluklar karşısında dayanıklı
olmak, değişimlere uyum sağlamak ve problemleri çözmek için esneklik önemlidir.
Kendimizi geliştirmek için her gün küçük adımlar atabiliriz. Unutmayın, esnek
olmak bizi daha güçlü kılar!
