MEHMET AKİF İNAN

DÖNEMİN VE BÖLGENİN ÖZELLİKLERİ

Mehmet Akif İnan’ın yaşamını ve edebiyatçı kimliğini irdelemek için önce hayatının safahatının ele almak ve hangi zaman diliminde nerede bulunduğuna bakmak ve hangi çevrenin etkilerine maruz kaldığını tespit etmek gerekir.

Mehmet Akif İnan, 1940 yılında Urfa’da dünyaya gelmiştir. 1939 – 1945 yılları arası 2. Dünya Savaşı’nın yaşandığı, savaşın olumsuz etkilerinin bütün dünyayı kasıp kavurduğu yıllardır. 2. Dünya Savaşı’nın ardından Batı’yla uyumlu bir politika izlemeyi tercih eden ya da paylaşımda Batının hissesine düşen Türkiye’de, 1946’da çok partili yaşama geçilmiş, 1950 yılında seçimle Demokrat Parti’nin millet eksenli iktidarı başlamıştır.

Türkiye Cumhuriyetinin ilanının ardından devletin yeni rejimine göre bir millet meydana getirme ameliyesi 1946 yılında çok partili yaşama geçinceye kadar yaklaşık 25 yıl devam etmiştir. Milleti biçimlendirme merkezden taşraya doğru gerçekleştirildiği ve radyo gibi kitle iletişim araçları çok yaygın olmadığı için Urfa geleneksel yapısını koruyabilmiştir.

Urfa’nın masuniyeti ve içine kapanık bir şehir olması dolayısıyla geleneksel kültür örselenmemiş, toplumsal değişim çok yavaş gerçekleştiği için yüzyılların birikimi yeni kuşaklara rahatlıkla aktarılabilmiştir.

Urfa’ya hakim olan kültü, sokakta, çarşıda, pazarda teneffüs edilen kültür, İslam kültüründen neş’et eden geleneksel kültürdür.

1.

Şair, yazar, gazeteci, eğitimci, sanat, fikir ve eylem adamı Mehmet Akif inan… Hicret Şairi Mehmet Akif İnan, Kudüs Şairi Mehmet Akif İnan, Ağabey Mehmet Akif inan, Derviş Mehmet Akif İnan, Teşkilatçı Mehmet Akif İnan, Sendikacı Mehmet Akif İnan… O, şüphesiz Urfa’nın son yüzyılda yetiştirdiği en önemli isimlerden biri. Altmış yıllık hayatına büyük işler sığdırmış. Az ama öz yazmış. Yazıları, konferansları ve teşkilatçı yapısı ile bir neslin yetişmesinde büyük roller üstlenmiş ki o nesil 200’li yıllarda ülkemize yön vermekte.

Kurduğu sendika ve konfederasyon bugün bir milyonu aşan üyesi ile ülkemizin en büyük en güçlü sivil toplum örgütü.

Hayatı boyunca inandığı davanın mücadelesini vermiş ve fakat sadece düşünce planında kalmamış, inancını hayata aktarmada da örneklik teşkil etmiş. Bir aşk ve gönül adamı, bir güzel insan. Adamlığın ne demek olduğunu yaşayarak gösteren dört dörtlük bir adam.

Bu dünyaya şekil vermeye çalışmış ama dünyevileşmemiş, gönlü hep ötelere sevdalı olarak yaşamış.

Dikleşmeden dik durmasını bilen, haksızlık karşısında asla susmayan, sadece içinde bulunduğu çevrenin değil, her düşüncedeki insanın hakkını, hukukunu korumaya çalışan ve bunu bir vasiyet gibi takipçilerine bırakan büyük bir insan…

Türkiye’de İslami gelişimin ana dinamiklerinden birinin Necip Fazıl’ın öncülüğünü yaptığı Büyük Doğu Mektebi olduğunu ve bu mektebin en has üyelerinden birinin de Mehmet Akif İnan olduğunu ifade eden Yazar Mehmet Şarmış, “Daha ilk gençlik yıllarından itibaren inandığı davaya hizmet etmeyi şiar edinmiş ve ömür boyu hiç zikzak çizmeden davasının mücadelesini vermiştir. İnan, şiir, dergi ve gazetelerde yazar, öğretmenlik ve son olarak sendikacılık yapmıştır. Nerede bir hizmet var, nerede bir davet var hiç yüksünmemiş, hiçbir dünyevi çıkar beklemeden oraya koşturmuş, yapılması gerekenin en iyisini yapmaya çalışmıştır. Şiirde klasik edebiyatımıza yeni bir soluk kazandırmış, yazıları ile topluma yön vermiş, öğretmen olarak binlerce idealist öğrenci yetiştirmiştir. En zor zamanlarda ülkenin hemen hemen her tarafını dolaşmış, binlerce kişiye konferanslar vermiş, en cesur söylemlerde bulunmuş, özellikle gençlerin yetişmesi ve ülkenin geleceğine el koyması için çırpınıp durmuştur. Aktif siyasete girmese de siyasetten de geri durmamıştır. Hiçbir şahsi beklenti içine girmeden o alanda da emeğini esirgememiştir.

 Hayatta iken Hicret ve Tenha Sözler adıyla iki şiir; Edebiyat ve Medeniyet Üzerine ve Din ve Uygarlık adlarında iki deneme kitabı yayınlamış, vefatından sonra kurucusu olduğu Memur-Sen dergi ve gazete yazılarından oluşan yedi kitap daha yayınlamıştır. (Söyleşiler, Edebiyat Kültür ve Sanata Dair, Mirası Kuşanmak, Siyaset Kokan Yazılar, Aydınlar Batı ve Biz, İslam Dünyası ve Ortadoğu, Cumhuriyetten Sonra Türk Şiiri)” dedi.

2.

Yakın tarih hakkında cesur değerlendirmeler yapıyordu.

Sendikal çalışmalar yapmak için zor günlerdi o günler. Maddi sıkıntıların ötesinde ‘bizim’ dediğimiz kesimin ilgisizliğine canımız çok sıkılıyordu. Bir keresinde 40-50 kişiyi tek tek telefon ederek davet etmiştim. Yiyecek, içecek ikramlar hazırlamıştık. Güzel bir başlangıç yapacaktık. Ancak tek bir kişi bile gelmemişti. Üzüldüğümü görünce ‘aldırma’ dedi, ‘bozma moralini, geçecek bu günler, alışacağız.’ Bazen kendisi de, bu işi yapacak birilerine devredip kendi işine dönmek istiyordu. Ama kendisinden daha ehil birileri çıkmadığı için işi bırakamıyordu. Direniyordu, umutluydu, umutlarını yakın çevresine aşılamaya çalışıyordu. Sendikaya gelenlerin çoğu edebiyat çevresinden dostlarıydı. Sohbetin merkezinde hep o olurdu.

3.

Her insanın hayatında, ailesinin ve çocukluğunun, doğduğu yerin ve içinde yetiştiği çevrenin önemli bir yeri vardır. Yaratılıştan gelen özellikler, içine doğulan bu çevreden aldığı etkilerle birleşerek kişiliğini oluşturur ve büyük ölçüde hayatına yön verir.

Mehmet Akif İnan’ın kişiliğinin oluşmasında, ailesinin ve hatıralarını dinleyerek büyüdüğü atalarının etkisi tabiidir.

Evce okumayı severdik. Babam her çeşitten kitap okurdu. Doğu ve Batı klasiklerinin önemli eserlerini bitirmiş biriydi. Ayrıca çağdaş yazarları da tanırdı. Şeyh

Sadi’den Shakespear’e, Geothe’den, Hamid’e, Akif’e, Necip Fazıl’a, Nur Risalelerine varıncaya kadar zengin bir okuma alanına sahipti babam. Sebilürreşat’tan Büyük Doğu’ya, oradan magazin dergilerine kadar eve birçok dergi taşırdı. Evimize gazete gelmedik gün olmazdı. Yurt ve dünya olayları yakında izlenirdi.

Ailesi ve atalarıyla ilgilli bilgilerden Akif İnan ile ilgili birçok ipuçları bulmak mümkündür. İnanca bağlılığı, Batı ve Sol karşıtlığı, kitap okumaya düşkünlüğü, cçmertliği, mala ve makama tamah etmemesi gibi.

4.

Çocukluk ve gençlik yıllarını yaşadığı Urfa, Akif İnan’ın duygu ve düşüncelerini derinden etkilemiş ve ileride olgunlaşacak sanatının alt yapısını oluşturmuştur. Urfa’nın Akif üzerindeki etkisi, hem dostları hem kendisi tarafından her fırsatta vurgulanmıştır.

Urfalı dışarıyı bilmezdi. Gördüğü Antep, yediği pekmez. Urfa’ya ilk lise 1946 yılında açılmıştır.

Türkiye çok partili siyasi hayata1946’da geçmiştir. 1950’ye kadar tek parti egemenliği vardı. Koyu bir devletçilik izleniyordu her alanda. Siyasi, ekonomi ve insan hakları konusunda serbestliğe çok kapalı bir toplum. Adı cumhuriyet fakat özü şeflik olan bir yönetim.

……

Bu sosyal siyasal ortam, Akif İnan’ın hayatında çok belirleyicidir.  Daha ilk gençlik yıllarından itibaren ülkeyi bu duruma getirenlere karşı cephede yer almış; ömrü boyunca bunun mücadelesini vermiştir. Batı’dan ithal bu ideoloji, özellikle de onun ülkemizde zorla uygulanan çok kötü kopyası ve onunla mücadele oluşturur. Şiirinin zeminini de bu mücadele şekillendirmiştir. ‘Anamı sorarsan Büyük Doğu’dur / Batı ki sırtımda paslı bıçaktır.’

5.

Akif İnan’ın çocukluğu ve ilk gençlik yılları, kiracı oldukları için farklı evlerde geçmiştir. Doğduğu evden sonra Zincirli Kapı Mahallesine,  kıs bir süre sonrada Su Meydanı Mahallesine taşınırlar. Bu mahallede üç farklı evde yaşamışlar. Hepsi, Akif İnan’ın ömür boyu özlemini duyduğu avlulu ve bahçeli evler.

Dönüştür ey kalbim bahçeli eve

Anlamı ezen o makinaları

6.

Urfa Lisesi bünyesinde bulunan ortaokula kaydoldu. Üçüncü sınıfta bir yıl kaldı. Ertesi yıl geçip liseye devam etti.

Yaz tatillerinde genellikle babasının bir arkadaşının kitapçı dükkânında (Hulusi Kitapevi) çalışmıştır. Bir tatilde ise Çiftçi Mallarını Koruma Derneğinde çalışmıştır.

7.

Çocukluğunda birkaç hastalık ve kaza geçiriyor. Bundan dolayı biraz cılızlaşıyor.

Kendinden 2 yaş küçük kardeşi Ali ile aynı sınıfa gidiyor. O benden daha çalışkandı. Zaten ben hiçbir zaman öyle hım şahım bir öğrenci olamadım. Eh düşe kalka idare ederdik. Çocukluğumda hatta delikanlılığımda oldukça duygusal, içe dönük ve romantik biriydim. Biraz da inatçılığım vardı. Bir hayli de kavgacıydım. O yaşlarda çok döğüşlere girmişliğim vardır. Bu dövüşçülük, lise döneminde spora, özellikle güreşe bulaştırdı. Lisede güreş takımının kaptanıydım.

8.

1950’den itibaren Türkiye’nin girmiş bulunduğu değişme süreci, herkesin üzerinde etkili oluyordu. Yavaş yavaş siyasi ve fikri bir uyanma başlamıştı. Aydın ve halka giderek üzerindeki korkuyu atıyordu. Çok partili hayat, insanlarımızı değişik fikirler savunmaya, inançlarını konuşmaya biraz fırsat vermişti. Farklı gazeteler ve dergiler çıkıyordu. Ben okuma seven bir aileden geldiğim için bu yayınları takip ediyordum. Çevremin ve ailemin muhafazakâr oluşu kişiliğimde de yerini bulmuştu. Bu kişiliğin üzerine yayınlar da eklemeye başlayınca daha sosyal bir alana doğru yol alıyordum. Benim gibi olan sınıf arkadaşlarım vardı. Birbirimizi etkiliyorduk. Hepimizde okuma tutkusu vardı. Doğu’nun ve Batı’nın Türkçeye çevrilmiş klasiklerinin belli başlılarını hızla deviriyordum. En sıkışık günlerimde bile 6 -7 saat verebiliyordum okumaya. Tatil günlerinde bu bazen 10 saati buluyordu.

Kurre Muhammed Hafızdan Arapça, farsça ve aruz dersleri almıştır. Amacı babasının kitaplığında bulunan Arapça ve Osmanlıca kitapları okumaktır. Sebilürreşat ve Sırat_ı Müstakim okumak için de Osmanlıca dersleri almıştır.

Okul, hem ortam olarak, hem zaman olarak, konuşmaya, tartışmaya, yeterince uygun değildir. Bu yüzden arkadaşlar kendi aralarında Urfa usulü gezmeye karar verirler. İlk sıra gecesi (gezmesi) Akif İnan’ların evinde gerçekleşir. O dönemde yayın az, kitap az ve kendilerine öncülük edecek, yol gösterecek kimseleri yok. Bu yüzden kendi kendilerini yetiştirmek üzere bir program yaparlar. O gruptan olup ömür boyu Akif İnan’la yol arkadaşlığını sürdüren Zübeyir Yitik, yaptıkları programla ilgili şu bilgileri vermektedir. ‘Gecenin ilk yarım saati günlük konuları konuşacağız. Ardından bir sat hafta içinde okuduğumuz yazı ya da kitapları birbirimize aktaracağız. Sonraki bir buçuk saate iki gruba ayrılıp kendi aramızda münazara yapacağız. Bu programı gerçekten uyguladık.’

Bir yandan da yazma hevesim başlamıştı. Mahalli gazetelerde bir uçtan yazıları çıkardı. Özellikle Demokrat Urfa Gazetesinde yazıyordum. Benim gibi yazıya meraklı arkadaşlarımdan Abdülkadir Billurcu, Zübeyir Yetik ve Nihat Armağan’la birlikte Derya adlı bir gazete de çıkarmaya başladık. Hepimiz lise son sınıf öğrencileriydik. Çevremizde rahmetli Mehmet emin Balyan, Sabri Arslan ve İbrahim Kızılgöl arkadaşlarımız da vardı. Okul dışından Nabi Kılıçoğlu, Cemal Kayar, Ahmet Rüzgar gibi destekçi ya da yazar arkadaşlar da bizimleydi.

9.

Demokrat Urfa Gazetesinde Hakiki Köşem üst başlığıyla Rahavi mahlası ile şiir ve yazılar yazar. Derya Dergisinde Cemal Kayar adını kullanmaktadır. (bana da söz et haberim olsun)

10.

Derya Dergisinin ülkenin dört bir yanına değişik düşünce ve aksiyon adamlarına gönderdikleri gibi Barla Kasabasında sürgünde bulunan Said-i Nursi’ye de gönderirler. Bediüzzaman’ın kardeşim Akif diye başlayan bir mektup ile cevap verir. Babası bu mektubu saklı tutar, zarar görmesinler diye.

11.

URFA’DAN MARAŞA

Lise son sınıfta iken meydana bir olaydan dolayı okuldan ayrılmak zorunda kalmıştır. Tarih öğretmeni Hamido…..

MARAŞ DÖNEMİ

1959 yılının Şubat ayında Maraş’a gider. Maraş, Akif İnan’nın anne tarafından birçok akrabasının bulunduğu, daha önce de ailecek zaman zaman gidip geldikleri bir yerdir. Burada dayılarının evinde kalmıştır. Anne tarafından akrabalarına ait olan ve bugün Dedeoğlu Konakları diye bilinen birbirine bitişik ve üç ahşap konak, sonraki yıllarda belediyeye devredilmiş ve belediyece restore edilerek sosyal ve kültürel hizmetlere tahsis edilmiştir. Mehmet Akif İnan’ın kaldığı oda da onun fotoğraf ve eşyalarının sergilendiği mini bir müze olarak tanzim edilmiştir.

Maraş Akif İnan’ın hayatında önemli bir dönüm noktasıdır. Ömür boyu beraber olacağı arkadaşlarıyla burada tanışmıştır.

Alaeddin Özdenören (sınıf arkadaşı ve diğeriyle tanıştıran kişi)

Rasim Özdenören

Erdem Beyazıt

Cahit Zarifoğlu

Hepsi Urfa’dan gelen, aruzla şiir yazan bu yeni arkadaşı hayretle karşılar, merak eder ve tanışmak isterler. Akif İnan’da aynı istek olunca kısa zamanda tanışırlar ve kaynaşırlar.

Bu arkadaş grubu, bizim edebiyat tarihimizde örneği pek görülmeyen bir birliktelik sergilemişlerdir. Bundan böyle adları hep birlikte anılacaktır. Farklı üniversitelerde okusalar, farklı türde eser verseler, farklı meslekleri sürdürseler, zaman zaman farklı şehirlerde yaşasalar, farklı türlerde eserler verseler, farklı şiir ve edebiyat anlayışlarına sahip olsalar bile birbirine bağlayan çok önemli bir bağ vardır. İnanç, İslami hassasiyet… ve bu inancın etrafında oluşturdukları muhabbet, dostluk ve kardeşlik… Bu Birliktelik, ileride edebiyat dünyamızda derin izler bırakacaktır.

Ekipteki arkadaşlar, şair ve yazar Şeref Turhan’ın kitapçı dükkânında, çay bahçelerinde bir araya gelip sohbetler yaparlar. Aralarına Ahmet Beyazıt, Sait Zarifoğlu, Hasan Seyithanoğlu gibi sanat ve edebiyat meraklısı arkadaşlar da katılırlar.

Bu buluşmalarda sık sık Nuri Pakdil’den söz ederler. Nuri Pakdil Maraş lisesinde öğrenci iken çıkarmış olduğu Hamle Dergisini dillerinden düşürmezler.

Nuri Pakdil Maraş’a geldiğinde Mehmet Akif ile tanışırlar. Aralarında büyük bir dostluk başlar. Nuri Pakdil’in Akif İnan üzerinde çok büyük etkisi vardır. Edebiyat dergisini çıkarmaya başladıklarında bu dostluk daha da pekişerek devam eder.

TAKİP EDİLEN YAYINLAR

Büyük Doğu, Serdengeçti, Varlık, Yedi Tepe, Türk Düşüncesi, Dost,

Yenilik, Türk Dili, Salkım vb.

NECİP FAZIL KISAKÜREK İLE TANIŞMA

Mehmet Akif İnan’ın hayatında önemli bir yere sahip olan Necip Fazıl Kısakürek ile tanışması da ilk olarak Maraş’ta, Üstat bir konferans için geldiği sırada gerçekleşmiştir. Ama esas tanışma ve yakınlaşma Ankara’da olacaktır.

Akif İnan zamanının çoğunu okumayla ve bu tür faaliyetlerle geçirdiği için dersleriyle yeterince ilgilenmemiş ve bir kez daha sınıfta kalmıştır. O sıralarda yürürlükte olan yönetmelik gereği bir yıl bekleyecektir. (1959-1960) bundan dolayı bir yıl Urfa Yavuz Selim ilkokulunda ücretli öğretmenlik yapmış ve ilk öğretmenlik deneyimini burada yaşamıştır.

27 MAYIS DARBESİ

Yazmış olduğu yazılar, çevresi ve ailesinin Demokrat Partiye destekliyor olmasından dolayı 40 gün kadar askerler tarafından takip edilmiştir.

1961 yılında liseden mezun olmaya hak kazanır.

YEDİ GÜZEL ADAM

Akif İnan ve Maraş’ta tanıştığı arkadaşlarıyla ileride ‘Yedi Güzel Adam’ olarak anılacaktır. Aslında bu ifade Cahit Zarifoğlu’nun bir şiirinin ve bu şiirin geçtiği kitabının adıdır. Şair ‘Bu insanlar dev midir / Yatak görmemiş gövde midir’ dizeleriyle başlayan bu uzun şiirinde, yedi bölüm halinde yedi güzel adamdan bahseder. Kimdir bu güzel adamlar? Cahit Zarifoğlu’nun bütün şiirleri gibi çok soyut olan şiirlerinden kimlerin kastedildiği açıkça belli değildir. Bazıları Kur’an-ı Kerim’de sözü geçen ve makamları Maraşta bulunan Yedi Uyurlar/ Ashab-ı Kehf olduğunu, bazıları şiirde Peygamber Efendimizden, Hz. Musa’ya, hatta Sultan Abdülhamit’e kadar göndermeler olduğunu iddia etse de, Edebiyat Dünyası Yedi Güzel Adamın birbiriyle yakın dost olan yedi edebiyatçı olduğunu kabul etmiş ve bu şekilde meşhur olmuştur.

Ama yedi kişinin kimler olduğu da tartışmalıdır. Beşi herkes tarafından kabul edilir.

Cahit Zarifoğlu

Erdem Beyazıt

Rasim Özdenören

Alaeddin Özdenören

Mehmet Akif İnan

………

Nuri Pakdil ve Sezai Karakoç öne çıkar.

Mavera Dergisinin kurucuları olan yedi kişidir deyip Ersin Nazif Gündoğan ve Bahri Zengin olduğunu söyleyenler de, Hasan Seyithanoğlu, Sait Zarifoğlu, Ali Kutlay başka isimleri de öne sürenler olmuştur.

Nuri Pakdil, verdiği bir röportajda ‘Tarih bir daha Yedi Güzel Adamların dostluğunu, arkadaşlığını, kardeşliğini kolay kolay göremeyecektir’ diyerek onları şu şekilde tanıtır.

Yedi Güzel Adam olarak nitelenen bizler, gerçekten, övünmek gibi olmasın, olağanüstü bir arkadaş topluluğuyduk.

Nuri Pakdil: Devrimciliği, yenilikçiliği, çok modern bir anlatıcılığın vuruculuğunu;

Mehmet Akif İnan: Eski edebiyatımıza vukufiyeti;

Rasim Özdenören: İtidali

Erdem Beyazıt: Beyazıtoğullarının bey tavrını.

Alaeddin Özdenören: Şiirde ve tavırda deli fişekliği

Cahit Zarifoğlu: içimizde en artist kişiliği

Hasan Seyithanoğlu:  Arkadaşlarını kanatları altına alan baba tavrını temsil ediyordu.

Aslında, Akif İnan dahil, ‘bu güzel adamlar’ bu isimlendirmeyi reddetmemekle beraber, hiçbir zaman çok da sahiplenmemişler ve sorulmadığı zaman kendileri dile getirmemişlerdir. Ama bu ifade edebiyat çevrelerinde ilginç bulunmuş ve çokça dillendirilmiştir.

Bu arkadaş grubunun yazma merakı ve birbirleri ile olan ilişkileri bir dizi film halinde Nisan 2014 TRT1’de ‘Yedi Güzel Adam’ adıyla yayınlanmaya başlamıştır.

Akif İnan, hep bu Yedi Güzel Adam’dan biri olarak anılacaktır.

ANKARA YILLARI

O yıllarda her üniversite, giriş sınavını ön kayıt yoluyla kendisi yapmaktadır. Akif İnan da birçok arkadaşı gibi önce İstanbul’a gitmiş ve orada okumanın yolarını aramıştır. Burada kaldığı birkaç ay boyunca Nuri Pakdil, Erdem Beyazıt, Rasim Özdenören, gibi arkadaşlarıyla birlikte olmuş, fırsat buldukça da sosyal faaliyetleri izlemeye çalışmıştır.

Bir ara Rasim özdenören ile gezinerek Yenikapı’ya kadar gidip bir çay bahçesinde otururlar. Sohbet sırasında Akif inan, ‘Rasimciğim, Sana Haşim’den okuyayım mı? Haşim’i sever misin? Diye sorar. O da bundan memnun olup ‘Oku Akifciğim’ der. Ve Akif İnan başlar okumaya. Bir, iki, üç, beş, onbeş, derken akşam olur Haşim’in seksen şiirini ezbere okur.

Akif İnan daha sonra Ankara’ya gelir. Niyeti Hukuk veya İlahiyat okumaktır. Ancak eskiden beri tanıdığı hemşerisi Salih Özcan’ın ısrarlı tavsiyeleri üzerine Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesine kayıt olur. Ancak okul derslerine gösterdiği ilgisizlik burada da devam eder.

Bu ilgisizlik bilgi noksanlığından kaynaklanan bir sorun değil. Fakültede öğretilen bilgilerin hepsine vukufiyeti olduğundan kaynaklanıyor.

Prof. Dr. Celal Tarakçı, fakülteyi bu kadar uzun sürede bitirmesi ile ilgili olarak ilgi alanının fakülte dışında oluşundandır der. Sanıyorum, o millete hizmet edebilmek için diplomanın, belki gerekli ama yeterli olmadığına inanıyordu. (1964-1971)

HİLAL DERGİSİ HİLAL DERGİSİ

Akif İnan yazı ve şiirleri birçok dergide yayınlanmıştır ama hayatında dört derginin özel bir yeri vardır: Büyük Doğu, Hilal, Edebiyat ve Mavera… Ankarada üniversiteye başladığı zaman Hilal Dergisinde bulur kendisini. Hemşerisi Salih Özcan’ın 1985’ten beri çıkardığı Hilal, devrinin önemli İslam Dergilerinden biridir. Mehmet Akif İnan, 1962 yılında daha çok genç yaşta bu derginin müessese müdürlüğüne getirilir ve bu görevi 1964’e kadar sürdürür. Dergiciliğin yanında kitap yayını da yapmaktadır.

Dergide bazen kendi adıyla, bazen adının ve soyadının baş harfleriyle , bazen de Müslümoğlu, Mehmet Hulusi gibi takma isimlerle yazılar ve şiirler yayınlar.

TÜRK OCAĞI DÖNEMİ

Türk ocağı o dönemde milliyetçi çizgide faaliyet gösteren çok önemli bir kurumdur. Hasan Aksay Akif İnan’ı yanına alır. (1964-1969) Türk Ocaklarında önce müze ve kütüphane, sonra merkez müdürlüğü yapar.

EVLİLİĞİ

Akif İnan, dergilerde yayınlanan şiirleri dolayısıyla kendisi ile mektupla bağlantı kuran edebiyat meraklısı Sevim Hanımla 1962’de tanışmış, 1964’te nişanlanmış, 23.07.1965tarihinde de Uşak’ta sade bir törenle evlenmiştir. Uşaklı olan Sevim Hanım kendisi gibi edebiyat öğretmenidir. 1967 yılında tek evladı olan kızı Şakire Banu dünyaya gelir. Akif İnan, çok sevdiği kızı ile yakından ilgilenmiş, iyi yetişmesi için elinden geleni yapmıştır.

İLK SENDİKA GÖREVİ

Mehmet Akif İnan, geçimini sağlamak üzere 1969-1972 yılları arasında Ankara’da Türk Taşıt İşverenleri Sendikasında uzman olarak çalışmıştır.

EDEBİYAT DERGİSİ

Edebiyat Dergisinin, Akif İnan’ın özellikle şiir hayatında çok önemli bir yeri vardır.

1969’da Nuri Pakdil öncülüğünde çıkan derginin kurucuları, Akif İnan, Erdem Beyazıt ve Rasim Özdenören olup, başta Cahit Zarifoğlu, Alaeddin Özdenören, Bahri Zengin ve İsmail Kıllıoğlu olmak üzere çok sayıda ismin katılması ile yayını sürdürmüştür. Derginin babası Mehmet Akif İnan’dır.

Dergide özellikle edebiyatın önemi üzerinde durulmuş ve edebiyat – medeniyet ayrılmazlığı vurgulanmış, sanat ve edebiyat, islami bir anlayışla ele alınmıştır. İslam medeniyetiyle yoğrulmuş olan toplumumuza dayatılan Batıcılığa ve yabancılaştırmaya şiddetle karşı çıkılmış, kurtuluşun ancak yeniden kendi medeniyetimize ve yerli üşünceye dönmekle mümkün olacağı ileri sürülmüştür. Çıkış amacı sanatla başladı yurdumuzda yabancılaşmaya gene sanatla kalkacağız ayağa şeklinde özetlenmiştir. Bundan dolayı Edebiyat Dergisi, bazı çevrelerce yeni İslamcı akımın kümelendiği bir dergi olarak nitelendirilmiştir.

Mehmet Akif İnan, bir söyleşide Edebiyat Dergisinin İslami Edebiyat içindeki yeri şu ifadeleri kullanmaktadır: Edebiyat Dergisi ile bizim kesim ilk defa bir kora hareketine kavuşmuş oldu. Daha önce İslamcı çizginin sanatçıları Türk Edebiyatında solo yapıyorlardı.

Derginin yanında 30 kadar kitap da yayınlanmıştır.

Çıktığı zaman derginin dili büyük bir şaşkınlığa sebep olmuştur. O dönemde solcuların kullandığı öz Türkçe kullanılıyor diye sağcı ve İslamcı kesimler; muhteva islamidir diye de sol kesimler dergiden uzak durmayı tercih etmişlerdir.

Nuri Pakdil’e göre Antiemperyalist, antikapitalist, antimarksist, antifiravunist, sapına kadar İslam inancıma dayalı, islam düşüncesinden beslenen, yerli düşünceyi öne çıkaran bir dergidir Edebiyat.

ÖĞRETMENLİK HAYATI

Mehmet Akif İnan, 1972 yılında üniversiteden mezun olunca Uşak İmam Hatip Lisesine Edebiyat Öğretmeni olarak atanmış ve artık resmen Akif Hoca olmuştur.

1972’de Uşak’ta başlayan öğretmenlik hayatı, Sırasıyla 1975’te Ankara Üniversitesi Gazi Eğitim enstitüsü, !978 Demetevler Lisesi, !980’de tekrar Gazi Eğitim Fakültesi ve 1984’te Ankara lisesinde devam etmiştir. Son görev yeri 1986’da atandığı Ankara Fen Lisesi olup burada göreve devam ederken vefat etmiştir.

Görev yaptığı bütün okullarda öğrencileriyle yakın bir ilişki kurmuş, öğrencileri tarafından sevilen bir öğretmen olmuştur.

ASKERLİK DÖNEMİ

Askerlik görevini, 15 Temmuz – 31 Ekim 1975 tarihleri arasında İzmir Bornova’da yapmıştır.

MAVERA DERGİSİ

Akif İnan’ın hayatında önemli dergilerden biri de Mavera adlı aylık edebiyat dergisidir. Derginin isim babası Rasim Özdenören’dir.

İlk sayısı 1976 yılının Aralık ayında çıkan derginin kurucu isimleri, Akif İnan, Rasim Özdenören, Cahit Zarifoğlu, Erdem Beyazıt, Bahri Zengin, Alaeddin Özdenören ve Ersin Nazif Gündoğan’dır. Tüm kurucuların eşit miktarda söz ve hak sahibi olduğu bir dergidir bu.

Rasim Özdenören tarafından kaleme alınan ve ilk sayıda kamuoyuna duyurulan bir mektupta derginin çıkış amacı,  ‘son birkaç on yıldır çok büyük aşamalardan geçerek bugün reddi mümkün olmayan bir düzeye ulaşan yerli düşüncemizin edebiyatına yeni açılımlar getirmek’ olarak ifade edilmiştir.

Son sayısı 190’da olmak üzere toplam 164 sayı(14 cilt olarak) yayınlanarak kendi sahasında en uzun ömürlü bir sanat ve edebiyat dergisi olarak tarih tarihindeki yerini almıştır.

GAZETE YAZILARI

Mehmet Akif İnan’ın yazı ve fikir hayatında gazetecilik de önemli bir yer tutar.

İlk olarak Yeni Devir Gazetesinde yazmaya başlamıştır. Onu ve arkadaşlarını bizzat Ankara’ya gelerek Abdurrahman Dilipak ikna etmiştir. 1977 yılında yayın hayatına başlayan, İslami kesime, özellikle gençlik kesimine hitap eden, siyasi olmaktan çok kültürel bir nitelik taşıyan bu gazetenin, islami yayıncılık alanında çok önemli bir yeri vardır. Büyük Doğu, Edebiyat, Diriliş, Mavera gibi dergilerin gazete yansıması gibidir.

Akif İnan’nın gazete yazıları, onun mütefekkir ve aydın kimliğini açıkça ortaya ortaya koymaktadır. Her yazıda, dava sahibi bir Müslüman duruşu vardır. Dünyaya, insana, olaylara hep inancı ve davası açısından bakar. Günlük olayları değerlendirirken bile derin tarihi bir bakış söz konusudur. Yine her yazıda, klasik bir köşe yazarının ötesinde bir sanat adamı duyarlığı hissedilir. İslam dünyasının durumu, Müslümanların hali, sorunları ve çözüm yolları üzerine sağlam düşünceler ortaya koyar. Günlük siyasi olayları konu alan yazıları bile polemikten uzaktır. Sık sık edebiyat, şiir ve sanat konularında da yazılar yazmış, bu alanın ihmalinin diğer sorunlara sebebiyet verdiğini ifade etmiştir.         

Yazılarında hep, olaylara tepeden bakan bir bilge adam edası vardır. Gidişattan memnun olmayan, sorunları ve çözümlerini bilen, zaman zaman dertlense de hep umutlu bir bilge adam.

MÜRŞİDİNİ BULMASI

Akif İnan’ın, oldum olası derviş meşrep bir yanı vardır.1980 yılı başında Siirt’in Baykan ilçesi Arınç Köyünde irşad görevini sürdüren Şeyh Ali Arınci Efendiye intisap etmiş, ondan vekillik görevi almış, böylece tamamen tasavvufi bir hayata yönelmiştir. Ancak bu yöneliş, kendisini hayattan koparmak bir yana davasını hayata hakim kılma azmini daha da bilemiştir.

HAC GÖREVİ

1980 yılında şeyhinin iki oğlu ile beraber Siirt’ten karayoluyla 20-25 gün kadar süren Hac yolculuğuna çıkmış ve İslam’ın en önemli vazifelerinden birini yerine getirmiştir.

KONFERANSLARI

Mehmet Akif İnan, konferans vermeye daha Maraş’ta öğrenci iken vermeye başlamış ve hayatı boyunca devam etmiştir. 70’li yılları sonları 80’li yılların başlarında bu konferanslar çok yoğunlaşmıştır. Davet üzerine yurdun hemen hemen her tarafını gitmiştir.

1 Nisan !979 yılında Adapazarı’nda düzenlenen bir mitingde yaptığı konuşma ve 1980’lerin ortalarında  da Şanlıurfa’da verdiği bir konferansta dolayı gözaltına alınmış ve Devlet Güvenlik Mahkemelerinde yargılanıp serbest bırakılmıştır.

TELEVİZYON PROGRAMCILIĞI

Kanal7 televizyonunda kültür ve sanat üzerine haftalık sohbet programları hazırlayıp sunmuştur.

HAKK’A YÜRÜYÜŞÜ

Mehmet Akif İnan’ın sendikal faaliyetleri gittikçe genişliyor, kendisi de bu tempoya uymaya çalışıyor ve çok yoruluyordu. 1999 yılının Haziran ayında sendikanın Ankara’da bir miting sonrasında rahatsızlandı. Soğuk algınlığı ve zatürre teşhisi ile Gazi Üniversitesi Araştırma hastanesine yatırıldı. Sonraki günlerde akciğer kanserine yakalandığı ortaya çıktı. Uzun yıllar içtiği sigaranın etkisi ortaya çıkmıştı.

Bu arada hastalık hızlı ilerlemektedir. Tümör beyne sıçramıştır. O koca beyin giderek zayıflıyor, çöküyor. Son günlere doğru bilinci de kayboluyor ve artık kimseyi tanımamaya başlıyor.

Yanında bulunan Mehmet Sait Uluçay son anlarını şöyle anlatıyor: haber alır almaz hemen yanına gidildi. Başına hatimler defalarca Yasin’ler okundu. Okunan sureleri ayet ayet yaralı ciğerlerine çekiyor gibiydi. O ana kadar anlamsızca bir noktaya çakılmış, donuk, zayıf ve yorgun bakışları birden canlandı. Biriyle bakışıyordu sanki. Ve aniden gözlerinde beliren parlak bakışları ile kim bilir kimlere kur yapıyordu… Bu minval üzerine saat tam 01.55’te, son Yasin’in son sayfasını okuyordum ki, O, Kur’an’la girdiği seferini bitirmiş, yârine ulaşmış ve Leyla’sı ile hemhal olmuştu bile… O an gözüme ilişen takvim 06 Ocak 2000 Perşembe gününü gösteriyordu

Böylece, gönül ehli, Hak dostu, aşkın ve sevdanın şairi, Kadir Gecesinin arandığı Ramazan’ın bir sahur vakti hicret ederek, vuslata erdi.

Ertesi gün Cuma, bayramdan önceki gün. Yer Hasan Paşa Camii. Türkiye’nin dört bucağından gelmiş Akif İnan’ın dostları ve hemşerileri caminin içini dışını tıklım tıklım doldurmuş. Gelenler arasında Rasim Özdenören, Hasan Seyithanoğlu, Ramazan Kaplan, Erdem Beyazıt, Beşir Atalay, Fehmi Koru, Ahmet Hakan, Arif Altunbaş, Ahmet Bahçıvan, Bahri Zengin, Attila Maraş, Yasin  Hatipoğlu, Mehmet Sait Uluçay, nice milletvekilleri, sendikada dava arkadaşları ve halk…

YANKI

Toprak kuşatınca ten kafesini

Yeni bir günedir göçümüz bizim

Kalkarız rüyadan uyanır gibi

…….

KİŞİLİĞİ

Adımlarından karşısındakine güven telaki eden insanlardandı o. Yola beraber çıkılsa tehlikeleri ilk fark eden ve ilk göğüsleyen yiğit karakterli bir adamdı ve hal yaşam biçimine, denemelerine, konferanslarına ve şiirlerine sinmişti. Bir gönül adamı, 1000 yıllık medeniyet mirasının kalem işçisi, eğitimci, yayımcı ve sendikacı bütün bunlarla birlikte özüyle, sözüyle örnek bir insan…

Mehmet Akif İnan’ın en güçlü yanı kişiliğidir. Bir Şahsiyet / kişilik abidesidir.

Yakın arkadaşı Rasim Özdenören, bunu şu şekilde ifade eder: Hani öteden beri söylediğimiz bir söz var. Bazı insanlar yazılarını aşarlar, bazı insanlar yazılarının gerisinde kalırlar. Akif, yazısını aşanlardan biriydi. Yazılarında görünen Akif olduğundan çok azıdır.

Şükrü Karatepe de güçlü kişiliğe vurgu yapar: Toplumlarda her zaman bazı üstün nitelikleriyle diğerlerinden farklı olan ve öne çıkan insanlar bulunur. Bu insanlar ya eserleriyle ya da kişilikleriyle daha etkili olur ve kitleleri yönlendirirler. Akif İnan, eserlerinden çok kişiliğiyle etkili oldu ve örnek alındı.

Erdem Beyazıt: O, Maraş’a geldiği zaman yolunu bulmuş, oturmuş, kendine göre tasnif yapmış, bir dava sahibiydi.

Eskilerin heybetli dedikleri bir yapısı vardı.

Rasim Özdenören: Akif İnan yaradılıştan soylu bir insandı. Sevinçlerini etrafıyla paylaşır, derdini kimseye söylemezdi.

Ø  Güçlü bir kişilik

Ø  Şahsiyet abidesi

Ø  Arkadaşları arasından öne çıkan

Ø  Heybetli bir yapı

Ø  Geçmiş devirlerden kalan miras sahibi

Ø  Doğru bildiğini sonuna kadar savunan; o doğrudan ödün vermezdi

Ø  Kadirşinas, istikamet sahibi

Ø  Hakk’ın hatırını tutmak için gerekeni yapan

Ø  Gerekmedikçe kavga etmeyen, uzlaştırmacı

Ø  Davası ve arkadaşları için ön atılan, kendisi söz konusu olunca hep geride duran

Ø  Arkadaşlarını nefsine tercih eden

Ø  Sevinçlerini paylaşan, sıkıntılarını gizleyen

Ø